بسم الله الرحمن الرحیم

عشق و علاقه حضرت رسول ( صلی الله علیه و آله) به نماز و عبادت 

 

حضرت محمد صلی الله علیه و آله عشق و علاقه بسیار زیادی به نماز داشت.‌ هرگاه اندوهگین می‏شد، به نماز برمی‏خاست.‌ آن حضرت ساعت‏های طولانی شب‏زنده‏داری می‏کرد و به نماز و مناجات می‏پرداخت؛ ازاین‏رو، به رسول گرامی خطاب شد:

یا أَیُّهَا الْمُزَّمِّلُ، قُمِ اللَّیْلَ إِلاّ قَلیلاً، نِصْفَهُ أَوِ انْقُصْ مِنْهُ قَلیلاً، أَوْ زِدْ عَلَیْهِ وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتیلاً.‌ (‌مزمل 1‌ ـ 4‌)

ای گلیم به خود پیچیده!‌ شب را برخیز مگر اندکی.‌ نیمی از شب یا کمی کمتر یا مقداری بیشتر از آن را به عبادت پروردگارت قیام کن و قرآن را شمرده شمرده بخوان.

نماز و دعا و ناله سحر بهترین شاهد برای اخلاص و صفای قلب و صدق ایمان است.‌ پیامبر خدا هرگاه به نماز می‏ایستاد، از خوف خداوند، رنگ چهره مبارکش دگرگون می‏شد.(1) شیفتگی وی به عبادت و نماز به‏گونه‏ای بود که هنگام نماز تنها به خداوند توجه می‏کرد و از هر چیزی غافل می‏شد.‌ یکی از همسران رسول اللّه‏ صلی الله علیه و آله می‏گوید:‌ «‌رسول خدا صلی الله علیه و آله هنگامی که سرگرم گفت‏وگو بود، چون وقت نماز می‏رسید، چنان حالش دگرگون می‏شد که گویا نه او ما را می‏شناخت و نه ما او را»‌.(2)

شوق عبادت و نماز از سیمای آن جناب ظاهر بود.‌ همواره چشم به راه رسیدن وقت نماز و بانگ اذان بود و بخشی از وقت خود را در خانه به عبادت اختصاص می‏داد.(3) شهید ثانی در این‏باره نقل می‏کند:

پیامبر برای وقت نماز انتظار می‏کشید و شوقش به عبادت افزون می‏شد و چشم به راه رسیدن وقت نماز بود.‌ نماز و عبادت را بسیار دوست می‏داشت و می‏فرمود:‌ «‌جُعِلَ قُرَّةُ عَینِی فِی الصَّلاةِ وَ الصَّومِ؛ روشنایی چشم من در نماز و روزه قرار داده شده است»‌.(4)

پیامبر گرامی اسلام، نماز را محبوب خداوند می‏دانست.‌ روزی در پاسخ به ابن مسعود که از محبوب‏ترین کارها نزد خداوند متعال پرسیده بود، فرمود:‌ نمازِ به وقت.‌ وی می‏گوید:‌ عرض کردم پس از آن چه؟ حضرت فرمود:‌ «‌نیکی به پدر و مادر.‌»(5) ایشان چهره دین‏داری را در نماز می‏جست و می‏فرمود:‌ «‌لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ وَجْهٌ وَ وَجهُ دِینِکُمُ الصَّلاةُ؛ هر چیزی چهره‏ای دارد و چهره دین شما نماز است.‌»(6) ایشان در وصیت خود به ابوذر، تشبیه بسیار زیبایی درباره نماز دارد:

مادُمْتَ فِی الصَّلاةِ فَإِنَّکَ تَقْرَعُ بابَ الْمَلِکِ الجَبّارِ وَ مَنْ یُکثِرْ قَرْعَ بابِ المَلِکِ یُفْتَحْ لَهُ.(7)

تا زمانی که در حال نماز هستی، درِ خانه پادشاهی مقتدر را می‏کوبی و هر که در خانه پادشاه را بسیار بکوبد، (‌سرانجام)‌ آن در به رویش باز می‏شود.

باید دانست رسول اللّه‏ صلی الله علیه و آله ، نمازی را ارزشمند می‏داند که با شرایط زیر همراه باشد:

1.لایَقْبَلُ اللّه‏ُ صَلاةَ عَبْدٍ لایَحضُرُ قَلبُهُ مَعَ بَدَنِهِ.(8)

خداوند، نماز بنده‏ای را که را دلش با بدنش همراه نباشد، نمی‏پذیرد.

2. مَنْ لَمْ‏تَنْهَهُ صَلاتُهُ عَنِ الفَحشاءِ وَ المُنْکَرِ لَمْ‏یَزدَدْ مِن اللّه‏ِ إِلاّ بُعْدا.(9)

هر که نمازش، او را از کار زشت و ناپسند باز ندارد، جز بر دوری او از خدا افزوده نشود.

3.لا صَلاةَ لِمَنْ لایَتَخَشَّعُ فِی صَلاتِهِ.(10)

کسی که در نمازش خشوع ندارد، نمازش، نماز نیست.

4.مَنِ اغْتابَ مُسلِما أَو مُسْلِمَةً لَمْ‏یَقْبَلِ اللّه‏ُ تَعالی صَلاتَهُ وَ لا صِیامَهُ أَرْبَعینَ یَوما وَ لَیْلَةً إِلاّ أَن یَغفِرَ لَهُ صاحِبُهُ.(11)

هر که از مرد یا زن مسلمانی غیبت کند، خداوند تعالی تا چهل شبانه‏روز، نه نمازش را می‏پذیرد و نه روزه‏اش را، مگر اینکه غیبت شونده او را ببخشد.

5.رَکعَتانِ خَفیفانِ فیِ التَّفَکُّرِ خَیرٌ مِن قِیامِ لَیْلَةٍ.(12)

دو رکعت نماز ساده و سبک، ولی همراه با تفکر، بهتر است از شبی را تا به صبح نماز گزاردن.

پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله به ابوذر غفاری می‏فرمود:

ای ابوذر!‌ خداوند، نماز را محبوب من ساخته است هم‏چنان‏که غذا را محبوب گرسنه و آب را محبوب شخص تشنه.‌ گرسنه هرگاه غذا بخورد، سیر می‏شود و تشنه با نوشیدن آب سیراب می‏گردد، ولی من از نماز سیر نمی‏شوم.(13)

پی نوشت ها

1.‌ سنن النبی، ص 2‌5‌1‌.‌

2.‌ مطلبی، سیره نبوی، ص 1‌9‌9‌.‌

3.‌ المحجة البیضاء، ج 4‌، ص 1‌6‌0‌.‌

4.‌ سنن النبی، ص 2‌6‌8‌.‌

5.‌ میزان الحکمه، ج 1‌4‌، ص 7‌0‌9‌2‌.‌

6.‌ همان، ج 7‌، ص 3‌0‌9‌2‌.‌

7.‌ مکارم الاخلاق، ج 2‌، ص 3‌6‌6‌.‌

8.‌ میزان الحکمه، ج 7‌، ص 3‌1‌1‌6‌.‌

9.‌ همان، ص 3‌0‌9‌6‌.‌

10.‌ همان، ص 3‌1‌0‌6‌.‌

11.‌ همان، ص 3‌1‌1‌4‌.‌

12.‌ سنن النبی، ص 2‌6‌9‌.‌

13.‌ میزان الحکمه، ج 7‌، ص 3‌1‌1‌8‌.