بسم الله الرحمن الرحیم

امام حسین (علیه السلام) فرمود : من و  جمعی دیگر در مسجد نشسته بودیم که مؤذن با گفتن «الله اکبر» اذان را آغاز کرد. امیر مؤمنان حضرت علی (علیه السلام) با شنیدن اذان به گریه افتاد،وما نیز از گریه‌ی او گریستیم . وقتی که اذان پایان یافت، پدرم علی، رو به ما کرد و فرمود: « آیا می‌دانید مؤذن در اذان چه می گوید ؟»

عرض کردیم : « خدا و پیامبرش داناترند.» فرمود : « اگر می‌دانستید مؤذن چه می‌گوید کم می‌خندیدید و بسیار گریه می‌کردید» .

آنگاه مولای مؤمنان و پیشوای نمازگزاران، علی (علیه السلام) به تفسیر اذان پرداخت. خلاصه‌ای از فرمایشات آن حضرت به این شرح است :

حضرت فرمود :

·   « الله اکبر» معانی بسیاری دارد، از جمله‌ی آنها این است که یعنی خدای متعال موجودی ازلی و ابدی است. مؤذن با گفتن « الله اکبر» خبر می‌دهد از علم و قدرت و حلم و جود و کرم بزرگی پروردگار، « الله اکبر»؛ یعنی تنها خدای جهان جاودان خواهد ماند و جز خدا، همه‌ی موجودات جهان محکوم به فنا هستند .

·       « الله اکبر»؛ یعنی خداوند از همه بندگانش بی‌نیاز است و به اعمال و عبادات هیچ یک از آنان احتیاجی ندارد ...

·   « اشهد ان لا اله الا الله»؛ یعنی شهادت به یگانگی پروردگار تنها باید با معرفت و شناخت قلبی باشد و گویی مؤذن با گفتن این جمله اعلام می‌کند که هیچ معبودی شایسته کرنش و پرستش نیست جز خدای عزوجل و هر معبودی باطل است جز ذات مقدس احدیت .

·       « اشهد ان لا اله الا الله»؛ یعنی هیچ هدایت کننده‌ای نیست جز خدا .

·   « اشهد ان محمداً رسول الله » ؛ یعنی محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) بنده و فرستاده و پیامبر و برگزیده‌ی خداوند است . او سید و سرور اولین و آخرین انسانهاست .

خداوند او را برای هدایت جهانیان و به حاکمیت رساندن دین اسلام فرمان داده است. هر کس با محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) به انکار و ستیز برخیزد و به او، و آیین نجات بخش او ایمان نیاورد، خدای عزوجل او را به دوزخ برد و هیچ گاه از آتش آن رها نیابد ...

·   « حی علی الصلاه »؛ یعنی برخیزید و به سوی بهترین کارهایتان ( که نماز است) بشتابید. دعوت پروردگارتان را اجابت کرده، برای رسیدن به آموزش او شتاب کنید. بپاخیزید و آتشهایی را که ( با گناهانتان) بر پشت خود افروخته‌اید، (با نماز) خاموش کنید .

·   «حی الصلاه»؛ یعنی برخیزید و به راز و نیاز با خدای بی‌نیاز بپردازید و حاجتهای خود را از او درخواست کنید. بسیار به یاد داشته باشید و قنوت و رکوع و سجود فراوان بجا آورید .

·   « حی علی الفلاح» ؛ یعنی ای بندگان خدا ! به راه نجات رو آورید، راهی که گمراهی و هلاکتی در آن نیست. خود را بالا بیاورید و به رشد و تعالی برسانید و به زندگانی جاودانه‌ای دست یابید، که هرگز مرگی با آن نخواهد بود .

برخیزید و از دیگران سبقت گیرید و به رستگاری بزرگ و نعمتهای جاودان در جوار محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) در جایگاه صدق، نزد خداوند مالک مقتدر دست یابید.

موذن با گفتن « الله اکبر الله اکبر» در پایان، اعلام می‌کند که خداوند برتر از آن است که آفریدگان او بدانند که چه کرامتی نزد او است برای بنده‌ای که دعوت پروردگارش را اجابت کند و مطیع فرمانش باشد و او را بشناسد و پرستش کند و او را دوست بدارد و با او انس بگیرد .

·   « الله اکبر»؛ یعنی خداوند برتر از آن است که کسی بداند کرامات او برای دوستانش، و عقوبت او برای دشمنانش تا چه اندازه‌ای است .

·   « لا اله الا الله»؛ یعنی خداوند را بر مردم دلیل رسا و قاطع است، که آن فرستادن پیامبران و بیان وظایف مردم و دعوت آنان به سوی حق است ...

علامه مجلسی از شیخ صدوق نقل کرده است که راوی این حدیث به خاطر تقیه، جمله « حی علی خیر العمل» را ذکر نکرده است و در روایات دیگری آمده است که از امام صادق (علیه السلام) معنای « حی علی خیر العمل» سؤال شد. حضرت فرمود: « خیرالعمل؛ یعنی ولایت اهل بیت (علیه السلام)» . و در حدیث دیگری می‌خوانیم: « خیر العمل» نیکی کردن به فاطمه اطهر (سلام الله علیها) و فرزندان بزرگوار آن بانوی بانوان می‌باشد .

آدرس مطلب :   کتاب عبادت احرار ( نماز و عبادت در سیره عملی امام حسین ( علیه السلام)